Onverwachtse zware sneeuwval in Nagano. Wanneer ik uitstap in Matsumoto na een saaie rit van 3,5 uren, blijkt er geen taxi te bespeuren. Ik sleep mijn loodzware valies door de sneeuw naar het hotel dat op 6 minuten wandelafstand van het station ligt. Op zich geen biggie, maar in dit weer waar alle Japanners uiteraard hun paraplu bij hebben en me vol medelijden aanstaren, ploeter ik verder met mijn rugzak en papieren zak vol sojasaus en thee samples, koekjes, cadeautjes en folders. Bij aankomst hebben de vrouwen aan de receptie uiteraard een handdoek voor me klaarliggen om mijn haar en bagage af te drogen. Ze giechelen als ze de druppels zien die op het tapijt vallen. Er zou 40cm sneeuw gevallen zijn. Veel zin om nog uit te gaan eten heb ik die avond niet, dus ik houd het bij een kort combini bezoek eens de sneeuw enkele uren later voorbij is. Ik moet de volgende ochtend al om 7:30 aan het station staan. We hebben ons plan moeten omgooien want de meest Zuidelijke brouwerij Yonezawa blijkt onbereikbaar met de auto wegens de zware sneeuwval. Met de trein is de rit te ver, dus we maken er een andere dag van. Zoals gepland bezoeken we Yukawa in Kiso. Een van de weinige brouwerijen in Japan met een vrouwelijke CEO. Ze was er vroeger Toji of brouwmeester en daarom is haar uitleg heel gestructureerd en duidelijk. Het werk begint stipt om 9u en ik ben dankbaar dit ik dit live kan meemaken. Meedoen zou echt niets voor mij zijn, want het is echt zwaar en fysiek werk, waar heel veel wiskunde aan te pas komt, waar historisch bewezen is dat ik daar niet gelukkig van wordt. Ik proef verschillende keer gedurende de dag van de Koji rijst en het is verrassend hoe de smaak geleidelijk evolueert. De schimmel zet zetmeel om in suiker en de gist zet die suiker om in alcohol. Dit wonderbaarlijk proces kunnen ruiken, proeven en zien is van onschatbare waarde. Ook in Daisekkei, een hele grote brouwerij verderop kan ik live de geur ervaren van fermentatie. Dit is echt heel pijnlijk, net alsof je teveel gas van spuitwater in je neus krijgt. Ze vertellen me dat er jaarlijks mensen stervan door in een moromi tank te vallen of een moromi tank te kuisen en de gevaren van de werking van het fermentatiegas te onderschatten. We proeven overal heerlijk sake, van aardbeien sake, yuzu sake, tokubetsu junmai, aged junmai en nihonshu met 30% koji. Tot slot gaan we Mikotsuru bezoeken, een hoogtechnologische brouwerij niet ver van Matsumoto. Het is schitterend om de evolutie te zien van traditionele brouwerijen die de oude gebruiken proberen in stand te houden en nieuwe Toji en CEO die hun eigen visie hebben en data bijhouden om almaar betere producten te maken en fouten te vermijden. Ik hoor meerdere malen dat de rijst van dit jaar heel moeilijk smelt en er daarom minder sake geproduceerd kan worden. Elke brouwer beaamt dit. We sluiten de dag af met nog meer sake in een izakaya met Yakitori, spiesjes met kip in allerlei verschillende uitvoeringen. Ik ben dankbaar dat ik de volgende dag niet te vroeg op pad moet om de brouwerij Izumibashi in Ebina te gaan bezoeken.